Jongerenwerk: een applaus en een kritische noot!

Datum: 09-06-2020

Waarom een blog over het jongerenwerk? Omdat ik vind dat jongerenwerkers dat wel hebben verdiend! Maar ook om wat aandachtspunten mee te geven voor zowel het jongerenwerk zelf als de gemeente.

Ik heb wat met het jongerenwerk. Mijn eerste ervaring met het kinderwerk/jongerenwerk was dat ik als kind meedeed aan de kindervakantieweek van het Skuw. Later ben ik nog als vrijwilliger gaan werken in dezelfde kindervakantieweek. In de rest van mijn loopbaan bleef het terugkomen: vanuit mijn stage bij de jeugdreclassering, opdrachten in relatie tot hangjongeren, als interim-manager, het opzetten van een jongerencentrum en in opdrachten om de positionering van het jongerenwerk in relatie tot de transformatie neer te zetten.  

En ik ben ervan overtuigd dat het jongerenwerk een grote meerwaarde heeft in de transformatie die de gemeente wil realiseren. Zij zijn een belangrijke schakel als voorliggende voorziening die ervoor kan zorgen dat er minder opgeschaald hoeft te worden en er meer afgeschaald kan worden.

Waarom? Het jongerenwerk beweegt zich intensief in de leefwereld van jeugdigen, waardoor ze veel signalen oppikken. Ook weten ze hoe ze contact met jongeren kunnen krijgen en behouden. Zij zijn op de hoogte van de trends en rages en de steeds grotere rol die social media daarin heeft. Hierdoor kunnen ze naar de bredere context waarin een jongere leeft kijken. Door dit effectief in te zetten, heeft dit preventief een meerwaarde. Dit komt naar voren uit een onderzoek wat in opdracht van VWS bij zeven grote jongerenwerkorganisaties is uitgevoerd. De MBC komt tot de conclusie en de berekening dat er minstens 45 miljoen op de jeugdzorg bespaart kan worden door het goed inzetten van jongerenwerk.

Er liggen nog veel kansen die zowel door de gemeente als organisatie voor jongerenwerk nog onvoldoende benut worden. Gemeenten zien nog onvoldoende het belang in van het jongerenwerk en het jongerenwerk zou zich meer moeten profileren en hun meerwaarde explicieter laten zien.  

Jongerenwerkers vinden het vaak veel te gewoon wat ze doen dat ze het niet zichtbaar maken. Daarom ben ik zo blij dat ik steeds meer jongerenwerkers langs zie komen op linked in die dit juist wel laten zien. Ooit vroeg ik een aan een jongerenwerker wat hij deed met de jongere die voor een taakstraf kwamen (en hij kreeg de moeilijke groep waarmee ze nergens anders terecht konden). Zijn antwoord: we zorgen dat het park schoon blijft. Nee: je zorgt ervoor dat ze een ritme ontwikkelen, leren samenwerken, doorzettingsvermogen krijgen, omdat ze er ook moeten staan als het regent etc.

Om met elkaar deze meerwaarde te benutten, betekent met elkaar scherp kijken op welke doelgroep er wordt gericht en wat hierbij dan de kerntaken van het jongerenwerk zijn.  Ik ben van mening dat 80% van de aandacht van het jongerenwerk moet gaan naar de 20% van de jongeren die kwetsbaar zijn of in een kwetsbare situatie (dreigen te) komen. Ik kwam nog weleens andere verhoudingen tegen, maar merk dat hier wel een kentering in is gekomen.

En hierbij zou de focus moeten liggen op:

  • Preventieve voorlichting en advies
    Zorgen dat jongeren laagdrempelig toegang hebben tot informatie en advies.  Dit door individuele- en collectieve voorlichting te geven in actieve samenwerking met andere partners.
  • Talentontwikkeling
    Het stimuleren dat jongeren geloven in hun eigen kracht en talent en ze helpen deze te ontwikkelen voor hunzelf of ten behoeve van andere jongeren. Ze inspireren en uitdagen om zelf met initiatieven te komen om nieuwe ervaringen en uitdagingen op doen en andere talenten ontdekken en ontwikkelen.
  • Coaching en toeleiding
    Zorgen dat jongeren zich gezien voelen, horen wat jongeren zeggen en eigenlijk willen zeggen. Jongeren feedback geven en signalen met hen bespreken. Waar mogelijk heb je als jongerenwerker een adviserende en coachende rol, maar je schaalt op als dit nodig. Dit met een warme overdracht naar de juiste ondersteuning om voor de jongeren de drempel zo laag mogelijk te houden. Hiervoor wordt intensief samengewerkt met sociale wijkteams, politie, scholen en de informele netwerken van en rondom jongeren. Waar mogelijk zijn jongerenwerkers een onderdeel van een ondersteuningsplan van een jongere of zijn ze de veilige back-up als ze even klaar zijn met de hulpverlening.
  • Vindplaatsgericht werken
    Jongeren opzoeken op de plaatsen waar ze hun vrije tijd doorbrengen (straat, school, verenigingen of via social media) en optreden als verbinder tussen de jongeren, hun (sociale) omgeving en de systeemwereld van organisaties. De kracht van het jongerenwerk zit in het laagdrempelig contact leggen met jongeren en aansluiten bij hun leefwereld. Jongerenwerkers zoeken altijd naar mogelijkheden om het contact te vinden en te behouden. Hierbij zijn ze creatief en durven we van de gebaande paden af te wijken.
    Ze kijken met jongeren en (vrijwillige) organisaties wat mogelijkheden zijn om overlast te voorkomen en verveling tegen te gaan. Ze zijn echter niet de oplossing voor alle overlast! Dit is een samenspel tussen het jongerenwerk, gemeente en politie, waarin ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid heeft.

 
Mijn oproep aan gemeenten en jongerenwerk: ga met elkaar het gesprek aan. Erken en verken de mogelijkheden die er nog liggen. Zorg als gemeente voor een duidelijke opdracht aan het jongerenwerk die past binnen de doelstellingen die er zijn voor de transformatie. Jongerenwerk; pak de handschoen op om nog duidelijker te maken wat jullie doen en waar jullie voor staan. Vaak merk ik dat ze het me heel goed kunnen vertellen, maar dat dit niet zo op papier staat. Zorg voor een subsidieaanvraag -en verantwoording, waarin de kerntaken terugkomen met daaraan gekoppeld doelen/resultaten en indicatoren. Maar zorg ook voor een goede mix tussen ‘tellen’ en vooral ‘vertellen’.  Door het te illustreren met casussen wordt de waarde nog meer zichtbaar.

Laat de winst die er voor het oprapen ligt niet liggen!
 
 


Jongerenwerk: een applaus en een kritische noot!