Huiselijk geweld, het is niet echt een onderwerp waar we graag over praten. Ook al weten we dat het vaker gebeurt dan we zouden willen en er niet omheen kunnen. Als er dan al aandacht voor is, gaat het vaak over de slachtoffers. Maar er zijn alleen slachtoffers als er ook plegers zijn. En het houdt alleen op als we daar ook oog voor hebben.
En zo kwam er een mooi voorbeeld op mijn pad uit Eindhoven. Namelijk de Carrouselgroep, een vrijwillige groepstraining voor volwassen mannen die betrokken zijn bij huiselijk geweld richting hun partner en/of kinderen.
Met de trainers van deze groep Hanneke Geurts en Ruud Bexkens van de reclassering heb ik een mooi gesprek gevoerd. Hierbij was ik onder de indruk van de betrokkenheid, integriteit, deskundigheid en enthousiasme waarmee ze al 15 jaar deze groep draaien. Dit 45 keer per jaar op een vaste dag en tijdstip.
Wat is nu de aanpak? Het is een laagdrempelige groepstraining, waarbij deelnemers zo snel mogelijk na het plegen van het huiselijk geweld incident instromen. Dit kan op elk moment, direct en zonder wachttijd. De groep bestaat uit zes tot tien mannen, die deelnemen aan acht bijeenkomsten binnen een periode van drie maanden. Verwijzingen komen van de reclassering zelf of andere organisaties, zoals Veilig Thuis, praktijkondersteuners van huisartsenpraktijken, WIJ Eindhoven of politie. Na de cursusduur vertrekt een deelnemer met advies op maat en eventueel een doorverwijzing naar aanvullende hulp.
In de groep vinden ze een luisterend oor bij elkaar. De trainers (ver)oordelen niet en zijn goed bekend met hoe binnen een relatie of thuissituatie door spanningen en problemen agressie kan ontstaan.
‘Ik zie nu in dat wij onze problemen op een andere manier kunnen oplossen dan met ruzie.’
Het voorkomen van huiselijk geweld vraagt om een aanpak op maat. Daarom gaan de trainers in op de persoonlijke situaties van de deelnemers. Zo leren zij om beter met moeilijke situaties bij hen thuis om te gaan en hoe ze kunnen voorkomen dat die situaties escaleren. Er worden diverse praktische manieren aangeboden om grensoverschrijdend gedrag te kunnen voorkomen. Het toepassen van een time-out is bijvoorbeeld een terugkerend thema.
Door Hanneke en Ruud wordt aangegeven dat veel deelnemers tijdens de training gemotiveerd raken om met hun gedrag aan de slag te gaan. Zij komen tot de ontdekking dat het ‘incident’ niet komt door een toevallige samenloop van omstandigheden. Meestal is er sprake van een patroon en onderliggende problematiek. Dit besef maakt dat veel deelnemers open staan voor een vervolg, zoals een behandeling en/of relatietherapie.
‘Ik heb veel steun gehad aan de Carrouselgroep! Ik heb veel herkenbare verhalen gehoord en dat geeft mij het gevoel niet alleen te staan.’
Wij spreken niet van daders, maar van betrokkenen wordt door de trainers aangegeven. Want ruzie maken kun je niet alleen. Bij huiselijk geweld wisselen de rollen van dader en slachtoffer vaak. Het is niet zo zwart-wit als het misschien lijkt.
Op mijn vraag of er ook vrouwengroepen zijn, want plegers hoeven natuurlijk niet altijd mannen te zijn, geven ze aan dat dit nog niet het geval is. Dit vraagt om een andere aanpak. Ook zijn het toch vaak de mannen die aangemeld worden.
Er ligt inmiddels een methodiekbeschrijving. Deze is samen met alle ervaring van de beide trainers tot stand gekomen met het lectoraat Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties van het Expertisecentrum Veiligheid van Avans Hogeschool.
Wat zijn de resultaten? Jaarlijks hebben dertig tot veertig mannen meegedaan. Dat betekent dat al meer dan 400 mannen ervaring met deze groepstraining hebben opgedaan. Uit evaluatie blijkt dat de deelnemers na de cursus gemiddeld 35% minder kampen met klachten als agressie, hoofdpijn, stress, slecht slapen of een minderwaardigheidsgevoel. Ruim tweederde van de deelnemers voltooit de hele periode van acht weken.
‘Na drie maanden belt een van ons om te vragen hoe het gaat’, en om na te gaan of de adviezen zijn opgevolgd en of er iets nodig is om terugval te voorkomen. Ze kunnen ons ook altijd bellen – we laten je niet zomaar los.’
De Carrouselgroep wordt gesubsidieerd door de gemeente Eindhoven. Door een artikel in de Volkskant in augustus (http://www.volkskrant.nl/a-b2b11667) is er steeds meer landelijke belangstelling gekomen. Hoe mooi zou het zijn als er in meerdere regio’s of gemeenten een groep van start zou kunnen gaan. Ik weet zeker dat Hanneke en Ruud graag hun ervaring overdragen.
