Kansvol Vooruit: een kansvol project gericht op jongeren tussen de 16 en 27 die tussen het wal en schip vallen.

In 2019 mocht ik voor de gemeente Papendrecht een pilot opzetten voor jongeren tussen de 16 en 27 jaar, die tussen het wal en schip vallen of dreigen te vallen. Wat was het doel?  Een sluitende, slagvaardige en effectieve aanpak, gericht op alle leefgebieden van jongeren.  Dit door zorgen voor goede samenwerkingsafspraken met betrokken partners en een intensieve aanpak door de inzet van coaches. In april 2019 konden we na het aantrekken van twee coaches van start. De pilot heeft een jaar gelopen, maar de werkwijze is voortgezet.

In de pilotperiode van april 2019 t/m 29 februari 2020 liepen er acht trajecten. Het betrof zes jongens en twee meisjes in de leeftijd van 18 tot 24 jaar. De jongens waren over het algemeen ouder dan de meisjes. De inschatting was van tevoren het om 10 tot 12 jongeren in Papendrecht zou gaan, omdat we voor een hele specifieke groep hebben gekozen.

Was de pilot nu geslaagd? Ja, durf ik echt te zeggen. En dit werd ook bevestigd door de coaches, jongeren zelf en de samenwerkingspartners. Hierbij zijn een aantal factoren van groot belang geweest:

• Een gemeente die wil investeren in deze doelgroep en een intensieve aanpak.  Voor de coaches was er gemiddeld drie uur per week beschikbaar voor een jongere.
• Samenwerkingspartners die er echt voor wilden gaan en in mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden dachten. Dank aan Sterk Papendrecht, Regionale Sociale Dienst Drechtsteden (SDD), Woonkracht 10 en Suppord Jongerenwerk Papendrecht.
• De kernpunten van de aanpak waarop we de pilot hebben gebaseerd: uitgaan van een coach die aanspreekpunt is voor de jongere en voor de organisaties; die de tijd krijgt en heeft om een vertrouwensband met de jongere op te bouwen; uitgaat van de vraag van de jongere en gezamenlijk een plan opstelt, waarbij gekeken wordt naar alle leefgebieden.
• Maar ook erg belangrijk: de coaches die we aan hebben gesteld. 

Ik ben ervan overtuigd dat het uiteindelijk staat en valt bij de coaches die het gaan doen. Zij moeten het in de vingers hebben om aan te sluiten bij de leefwereld van de jongeren, een vertrouwensband kunnen opbouwen en jongeren het gevoel geven dat ze serieus genomen worden. En de eigen kracht en talenten van jongeren zien en naar boven halen. En dat is zeker gelukt met de coaches Manon van Leeuwen en Chahid Chaibi.

“We praten niet tegen de jongere, maar met de jongere. De jongere voelt zich hierdoor gezien. Wanneer de jongere iets goed doet, wordt dit benadrukt.”

En zoals door een jongere zelf werd aangegeven: “Ik kon altijd mijn hart even luchten en de coach vond het ook belangrijk hoe ik dacht over een aantal dingen. Er was niet meteen een vertrouwensband. In het begin ging het wat moeizaam, ik heb veel hulpverlening gekregen en dat verliep niet goed. De coach heeft ook altijd tijd, zelfs in de avonduren.”

Ze werkten outreachend en gingen mee naar instanties etc. als dit nodig was. Ook werden zaken samen met de jongere geregeld. Bijvoorbeeld het in kaart brengen van schuldeisers en de schulden. Maar ook het voorbereiden van een sollicitatiegesprek.  Kleine zaken die wel een groot verschil kunnen maken.

Er was tijd om een vertrouwensrelatie op te bouwen, omdat ze gemiddeld drie uur per week de tijd hadden. Het geen ‘9 tot 5 mentaliteit’ hebben is bij deze doelgroep ook een grote meerwaarde. Hierdoor kon een stevigere basis worden opgebouwd.  En hadden de jongeren het gevoel terug te kunnen vallen op de coach met vragen, problemen of gewoon voor een praatje. Door de tijd die ze met de jongere konden doorbrengen, ook in de eigen omgeving, kregen ze een goed beeld. Hierdoor wisten zij hoe ze de jongere het beste konden ondersteunen om de gestelde doelen te behalen.

“De coach heeft mij goed ondersteund, waardoor ik kon werken aan mijn doelen. Doordat de coach samen met mij een plan heeft gemaakt, zijn zaken duidelijker voor mij. In dit plan kwam naar voren waar ik goed in ben en wat minder goed, maar ook mijn netwerk en wat voor invloed dat heeft op mij.”

Samen met de jongere werd een ondersteuningsplan opgesteld, waarin duidelijke korte -en lange termijn doelen worden gesteld. Met regelmaat werd van het eerste plan afgeweken en werden doelen bijgesteld. Dit om goed aan te sluiten bij de situatie van de jongere, die tussentijds nog weleens kon veranderen. Belangrijke meerwaarde is dat jongeren ook zelf leren hoe ze doelen kunnen halen. Dit versterkt de eigenwaarde.

Liep het allemaal soepel? Nee, we liepen ook tegen knelpunten aan die iedereen die met deze doelgroep werkt, zal herkennen:

• Het vinden van geschikte huisvesting voor de jongeren.
• De cirkel van geen vaste woon/verblijfplaats. Hierdoor is er geen mogelijkheid om de jongere in te schrijven als werkzoekende of bij zorginstanties en lopen aanvragen tot toeslagen ook vast.
• Lange wachtlijsten in hulpverlening of het net niet passend zijn van de ondersteuningsvraag. Jongeren die eindelijk gemotiveerd zijn, kunnen dan niet lang wachten. 

Maar ik kan met een goed gevoel terugkijken op de pilot. Door de opzet is een aanpak gecreëerd voor een hele specifieke groep jongeren die ook echt effect heeft.

Zoals de coaches het zelf verwoorden:

“Als je een jongere weer op weg kan helpen en een jongere waardeert dat ook, daar doe je het voor.”

“Hoe mooi als je één van de jongeren over tien jaar tegenkomt, gelukkig met zijn gezinnetje.”

“Dat je voor een jongere zo betekenisvol kan zijn, dat ze hun weg weer vinden.”