Het terugdringen van uithuisplaatsingen staat hoog op de agenda als het gaat om de jeugdhulp. In menig inkooptraject wordt de ambitie naar 0 uithuisplaatsingen opgenomen. Een heel mooi streven. Maar om dit te bereiken, moeten we wel kijken naar alternatieven, zoals intensieve ambulante ondersteuning dicht bij het gezin. En hiervan zijn natuurlijk al voorbeelden.
Maar nieuwe ideeën zijn natuurlijk altijd welkom. Zeker 1,5 jaar geleden kwam ik in gesprek met Salvo D’Agata van Spring Up. Hij vertelde toen dat hij bezig was met het opzetten van Krachtgezinnen. Daar hadden we een leuk gesprek over, waarbij ik ook mijn kritische kanttekeningen had geplaatst. Maar mijn interesse was wel gewekt om het te volgen.
En het blijkt dat je een lange en geduldige adem moet hebben als je ergens in gelooft, want ik kreeg in februari 2021 een berichtje van hem dat Krachtgezinnen nu echt concreet begon te worden. In februari is het eerste krachtgezin gestart in Ede. En ook in een andere gemeente gaat de eerste match starten. Dus tijd om er wat meer in te duiken en een blog over te schrijven.
Wat is nu Krachtgezinnen? Een krachtgezin is een gezin, waarbij minimaal één van beide ouders een jeugdzorgprofessional is met SKJ- of BIG-registratie en ervaring heeft met het werken met gezinnen. Deze doet dit op sociaal ondernemende basis en koopt advies in van een gedragswetenschapper. Zij worden geworven, geselecteerd en ondersteund door Spring Up.
Het krachtgezin is erop gericht om vraaggezinnen met opvoedadvies te ondersteunen door in het dagelijks leven de verbinding aan te gaan. Het is een soort tussenvorm tussen de formele en informele zorg. Een stevig gezin dat naar een kwetsbaar gezin staat. Insteek is dat uithuisplaatsingen hiermee worden voorkomen. De vraaggezinnen worden tot nu toe aangemeld via het sociaal team, maar dit zou ook via de Gecertificeerde Instelling kunnen.
Om te komen tot een goede match wordt er eerst een kennismakingsgesprek gevoerd om te kijken of er een klik is van beide kanten en een gevoel van veiligheid. Hierbij is ook een derde vanuit het netwerk of Spring Up aanwezig. Als dit het geval is, wordt er samen met de regisseur van het sociaal team gekeken naar de doelen.
Door middel van kennis, observaties, coachende begeleiding en door het eigen gezin als inspiratiebron te gebruiken, worden de ouders van het vraaggezin ondersteund in het halen van doelen. Te denken valt aan: het verbeteren van de omgang met eigen kinderen en het versterken van het ondersteunend netwerk. Om de druk eraf te halen is het mogelijk om een kind van het vraaggezin incidenteel op te vangen in het krachtgezin voor een dag of weekend. Het krachtgezin is ca. 10 uur per week beschikbaar.
Waarom gelooft Salvo zo in deze vorm? De kracht zit er volgens hem in dat het opereert op het snijvlak van formele zorg en informele zorg. Het is wel professionele zorg, maar met een meer informeel karakter. De gezinnen lopen echt met elkaar op. Voor kwetsbare gezinnen kan een grote zorgaanbieder toch wat meer bedreigend overkomen. Welke besluiten nemen ze over me? Wat zeggen ze over me als ik er niet bij ben? Deze vorm kan laagdrempeliger werken en meer als gelijkwaardig voelen. Hij benadrukt dat dit niet zijn perspectief is, maar uitgaat van de beleving van het gezin.
Is het ook getoetst aan de behoefte van ouders? Ja dus. Door de Christelijke Hoge School Ede is, in opdracht van Spring Up, in 2020 onderzoek gedaan welke vormen van ambulante jeugdhulpverlening ingezet moeten worden om uithuisplaatsing te voorkomen.
Spring Up wilde ontdekken wat de werkzaamheid van de Krachtgezinnen is. Daarom wordt binnen dit onderzoek, zowel het perspectief van ouders als het perspectief van verschillende ambulante jeugdhulpverleningsvormen bekeken. Concluderend stellen ouders en experts dat een hulpverleningsvorm, die wordt ingezet ter preventie van uithuisplaatsing, aan de volgende voorwaarden moeten voldoen:
Contact buiten kantoortijden
Naar aanleiding van de vijf ouder-interviews die zijn afgenomen, is de conclusie getrokken dat Family First en Krachtgezinnen aan de meeste voorwaarden voldoen. Echter zullen deze hulpverleningsvormen niet bij alle gezinnen aanslaan en blijft het altijd maatwerk.
En maatwerk moet het inderdaad altijd blijven. En daarbij is het goed dat er verschillende vormen beschikbaar is met krachtgezinnen als nieuwe loot aan de boom. En ik ben erg benieuwd hoe deze vorm zich gaat ontwikkelen en aan de verwachtingen gaat voldoen. Dit blijft ook nog onderzocht worden, zowel op de methodiek, maar ook de monitoring van de krachtgezinnen zelf. Ik blijf het volgen!
